Koncepcja odbudowy Pałacu Saskiego rozbudziła wielkie emocje. Głównym pomysłodawcą jest Stowarzyszenie Saski 2018, które działa od 2012 roku, choć sam pomysł odbudowy pałacu przewijał się w mediach od 2004 roku, a jednym z jego orędowników był prezydent Lech Kaczyński, który już w 2006 roku podpisał umowę na odbudowę Pałacu Saskiego.
Po zeszłorocznej deklaracji prezydenta Andrzeja Dudy o restytucji pałacu ruszyły dalsze prace. Obecnie trwają spotkania i negocjacje roboczego zespołu eksperckiego, w których bierze udział Kancelaria Prezydenta, Urząd Miasta st. Warszawy, Kancelaria Senatu (w nowo wybudowanym pałacu ma znajdować się nowa siedziba senatu) oraz Generalny Konserwator Zabytków. Toczą się jednocześnie konsultacje społeczne, w których biorą udział Stowarzyszenie Saski 2018, ZOK*, fundacja “Warszawa 1939.pl”, Miasto Jest Nasze, ZG PTTK, SNAP**.
W międzyczasie studio architektoniczne FAAB zaprezentowało odmienną koncepcję obecnego placu Józefa Piłsudskiego i grobu nieznanego żołnierza. Prezentacja innego pomysłu wynika z troski o ten szczególny obszar w stolicy. Studio wyszło z koncepcją, by oddać te tereny w ręce mieszkańców, a nie zamykać główną pierzeję placu budynkiem urzędowym. Całość powstaje w szerszej perspektywie realizowanej w ramach Projektu Polska 2118.
Warszawa 2118
Wizja zaproponowana przez architektów z FAAB (wspólnie z parterem programowym, firmą SCIENCE NOW) dotyczy zagospodarowania placu Piłsudskiego jako “miejskiego ekosystemu, w którym budynki, zostaną zintegrowane z otoczeniem i miastem, dzięki czemu przyczyniają się do podniesienia standardu życia wszystkich mieszkańców i aktywnie wspomagają walkę z zagrożeniami związanymi ze zmianami klimatycznymi”.
Wizualizacja Arkad Wolności materiały prasowe / FABB
Według twórców koncepcji, projekt ma podkreślać wyjątkowość Grobu Nieznanego Żołnierza, ale rozwijać też jego historię. W projekcie jest przewidziane wykorzystanie i przekształcenie historycznych piwnic w muzeum mówiące o historii pomnika. Koncepcyjnie pomysł przypomina Podziemia Rynku Głównego w Krakowie.
– Przenikanie się historii, sztuki, literatury, muzyki, filmu, designu, nauki i innowacyjności oraz przyrody, to esencja zamierzenia planowanego do realizacji, w oparciu o przestrzeń Placu Piłsudskiego w Warszawie – czytamy w oficjalnej wiadomości prasowej.
Plac Piłsudskiego obecnie materiały prasowe / FABB
W śmiałej koncepcji miałoby się również znaleźć tzw. Miejskie Uzdrowisko. Twórcy projektu opisują ten element w ten sposób: – Każdy będzie mógł zaczerpnąć powietrzna wolnego od wysokiego stężenia pyłów PM oraz tlenków azotu, a także skorzystać z dobrodziejstwa aroma i helioterapii, wchodząc w interakcję z wystawami zewnętrznymi, zorganizowanymi na Stołecznym Tarasie Sztuki i Rekreacji. Zwężenie jezdni, zmniejszenie promieni skrętu, spowoduje realne ograniczenie prędkości pojazdów do 30 km/h, optymalnej, jeśli chodzi o redukcję hałasu transportowego. Suma planowanych działań w znaczący sposób wpłynie na poprawę „klimatu” akustycznego miejsca.
Wizualizacja materiały prasowe / FABB
Śmiała koncepcja
To nie koniec pomysłów architektów na rewitalizację Placu Piłsudskiego. Na terenie, na którym miałby zostać odbudowany Pałac Saski (według obecnych założeń), twórcy przewidzieli zupełnie inne elementy. Wśród nich wyliczają łącznie piętnaście propozycji:
- Muzeum Grobu Nieznanego Żołnierza,
- Przestrzeń Pamięci,
- Nowa Zachęta,
- Plac Sztuki,
- Mediateka XXI wieku,
- Muzeum Kryptologii.
- Centrum Matematyki.
- Oddział Narodowego Muzeum Techniki
- Przestrzeń Polska 2118.
- Ekologiczny Komunikacyjny Węzeł Intermodalny
- Plac Niepodległości.
- Arkady Wolności
- Miejskie Uzdrowisko.
- Azyl Chłodu.
- Stołeczny Taras Sztuki i Rekreacji
Na parterach obiektów przewidziano zlokalizowanie programu uzupełniającego w tym kawiarnie i restauracje.
Pałac Saski
Obecnie, najbardziej prawdopodobnym zagospodarowaniem placu Piłsudskiego jest odbudowa Pałacu Saskiego. Wicepremier i minister kultury Piotr Gliński na antenie TVP Info w zeszłym roku mówił o odbudowie w ten sposób: – Będziemy robili to sprawnie, (…) zgodnie ze starymi projektami i według starych receptur.
Odbudowa pałacu powinna się zakończyć w listopadzie 2023 r. – wynika z roboczej wersji porozumienia, do którego dotarł “Dziennik Gazeta Prawna”. A realizacja całego projektu powinna pochłonąć 300 milionów złotych.
źródło: materiały prasowe FAAB, SCIENCE NOW
*Zespół Opiekunów Kulturowego Dziedzictwa Warszawy
**Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich
