“Domki” z patyczków i szczątków. Sześć dowodów na to, że owady, pająki i ptaki to architekci doskonali

Zwierzęta, ptaki, a nawet owady i pająki potrafią tworzyć wyjątkowo precyzyjne i piękne struktury. Z uwagi na ich poziom złożoności można je nazwać architektonicznymi. Misternie tkane, zdobione, wytrwale budowane zachwycają swoją doskonałością.

Za jedną z najbardziej misternych konstrukcji stoi nieznany pająk. Jego miniaturowe gniazdo, mierzące kilkanaście milimetrów, składa się z filarów. W ich środku znajduje się “wyspa” chroniąca jajo. W ocenie ekspertów pająki tworzą swego rodzaju ogrodzenie – przeszkodę, którą mają omijać inne stworzenia, chociażby mrówki. Te, które jednak będą próbować sforsować przeszkodę, mogą utknąć i stać się posiłkiem dorastającego w kokonie osobnika.

Kokon tajemniczego pająka Stavros Mitchelides

Nietypową konstrukcję odkrył podróżnik zwiedzający rezerwat Tambopat w Peru. Próbki DNA pobrane do analiz nie potwierdziły, jaki gatunek tworzy niecodzienne gniazdo. Z uwagi na podobieństwo gniazda do słynnego Stonehenge nieznany jeszcze pajęczak nazywany jest mianem Silkhenge Spider.

Kolejna konstrukcja, która na pierwszy rzut oka wygląda jak biżuteria, to kokon. Buduje go motyl z gatunku Wockia. Dorosły osobnik jest niepozorny – ciemnoszary, niewielkich rozmiarów, z krótkimi głaszczkami. Spotykany jest głównie w Ameryce Północnej, Europie Zachodniej, a także w Korei i na Borneo.

Kokon ćmy Kai Medina (Mk170101)

Dorosły osobnik Ilia Ustyantsev

Kolejnymi budowniczymi, którzy wykazują się wyjątkowymi zdolnościami tworzenia misternych budowli, są chruściki. To wodne owady będące kuzynami motyli. Ich larwy tworzą specjalne kokony z materiałów, które znajdują w pobliżu. Powstały w ten sposób pancerz staje się domem owada, dopóki nie przejdzie on przeobrażenia. Są znane przypadki budowania kokonów przez larwy chruścików nawet ze złota i kamieni szlachetnych.

Larwa chruścika Hubert Duprat

‘Domek’ zbudowany przez gąsienicę Biswas.rishov

Wytrawnym konstruktorem jest też gąsienica motyla z rodziny koszówkowatych. Symetryczny “domek” buduje z pociętych przez siebie patyczków, które układa w skręcającą się konstrukcję. Domki budowane przez gąsienice, zwane przez etymologów koszyczkami, mają różną wielkość i formę. Mogą dochodzić nawet do 30 cm. Materiałem mogą być nie tylko gałązki, ale ziarnka piasku, kamyczki, a nawet martwe owady.

‘Domek’ zbudowany przez gąsienicę Vinayaraj

Konstrukcje czasami mają nie tylko za zadanie chronić, ale zwabić ofiarę. Tak jest w przypadku pająków z rodziny Ctenizidae. Spotykane m.in. w Australii kopią niewielkie jamki, które zakrywają ruchową “pokrywką”. Pająk czeka, aż ofiara znajdzie się w jego zasięgu, jednym ruchem zaciąga ją do norki i zatrzaskuje za sobą “drzwi”.

Jamka zbudowana przez pająka z rodziny Ctenizidae JonRichfield

Jednym z najrzadszych przedstawicieli gatunku jest pająk, który wylot norki “zatyka” własnym odwłokiem. Na pierwszy rzut oka wygląda niczym misternie wyrzeźbiony kamień.

Wybitnym konstruktorem jest też tkacz. Niepozorny i niewielki ptak zamieszkujący Afrykę, a konkretnie Namibię, Botswanę i RPA, tworzy rozbudowane gniazda. Mogą osiągać nawet 7 metrów długości i ważyć tonę. W środku może żyć kolonia nawet 500 osobników.

Gniazdo Tkaczy Julia + Mario Ruckh, www.ruckh.org

Tę cechę ptaków oddaje ich grecka nazwa. Philetairus, pochodzi słowa “filetajros”, które przetłumaczyć można na “lubiący towarzyszy”. Nazwa angielska również oddaje charakter zwierzęcia – sociable weaver oznacza towarzyskiego tkacza.