Powszechne Towarzystwo Ekspertów i Doradców Rynku Nieruchomości opracowało ankietę skierowaną do pośredników, zarządców, rzeczoznawców oraz inwestorów, flipperów i notariuszy.
Badanie mało na celu poznanie opinii środowiska profesjonalistów rynku nieruchomości w zakresie wpływu elementów otoczenia prawnego na rynek.
Poniżej przedstawiamy analizę wyników ankiety koncentrując się na odpowiedziach, które uzyskały procentowo najwięcej wskazań. Dodatkowo analizę odpowiedzi uzupełniamy komentarzem.
Przejdźmy do przedstawienia wybranych pytań objętych ankietą, proponowanych odpowiedzi oraz wyników badania.
Pytanie: W jaki sposób ustawodawca powinien wpływać na rynek nieruchomości mieszkaniowych?
Proponowane odpowiedzi do wyboru:
- Poprzez wprowadzanie kolejnych nakazów i zakazów;
- Stosując zachęty ekonomiczne i podatkowe;
- Pozostawiając rynek nieruchomości bez nadmiernych ingerencji.
Respondenci uznali, że pozostawiając rynek nieruchomości bez nadmiernych ingerencji jest najkorzystniejszym rozwiązaniem (55,77% odpowiedzi). Jako drugi sposób wpływania na rynek mieszkaniowy przez Państwo uznano stosowanie zachęt ekonomicznych i podatkowych (42,31% odpowiedzi).
W przeważającym stopniu widać ograniczone zaufanie profesjonalistów rynku nieruchomości do ustawodawcy. Za jakiś czas zobaczymy, czy stosunek ten zmienił się na korzyść wzrostu zaufania.
Pytanie: Czym jest spowodowany drastyczny wzrost cen mieszkań obserwowany od dwóch lat?
Proponowane odpowiedzi do wielokrotnego wyboru:
- Błędnymi regulacjami w zakresie pomocy Państwa dla nabywców mieszkań poprzez wspieranie popytu, a nie podaży;
- Jest następstwem wzrostu inflacji;
- Jest skutkiem nakręcania koniunktury przez deweloperów;
- Jest naturalnym efektem dążenia rynku nieruchomości do równowagi.
Najwięcej wskazań uzyskała odpowiedź pierwsza w ilości 86,54%. Jako drugą przyczynę wzrostu cen wskazano wzrost inflacji 75,96%. Nakręcanie koniunktury przez deweloperów uzyskało 57,69% wskazań.
Niedostateczna pomoc Państwa, wysoka inflacja i apetyty deweloperów wg respondentów są przyczyną aktualnie szalejącej drożyzny na rynku mieszkaniowym. Wydaje się, że jest to trafna diagnoza profesjonalistów rynku nieruchomości. Respondenci nie upatrują drastycznego wzrostu cen mieszkań jako dążenia rynku do równowagi.
Pytanie: Głównymi beneficjentami pomocy Państwa dla nabywców mieszkań przez okres ostatnich dwóch lat są:
Proponowane odpowiedzi do wyboru:
- Nabywcy mieszkań;
- Deweloperzy;
- Banki;
- Żadne z powyższych.
Połowa uczestników ankiety wskazała deweloperów jako głównego beneficjenta pomocy Państwa – aż 50,0%, na drugim miejscu wskazano banki – 31,73%.
Potwierdza to powszechną opinię, że pomoc Państwa Polskiego z 2023 roku w postaci programu „kredyt 2%” przyczyniła się do drastycznego i skokowego wzrostu cen mieszkań w całej Polsce, w niektórych dużych miastach nawet do 30 procent. Korzystając z sugestii specjalistów rynku nieruchomości wyrażonej w odpowiedziach uzyskanych w pytaniu pierwszym, najkorzystniej będzie, jeśli ustawodawca pozostawi rynek nieruchomości bez nadmiernych ingerencji.
Pytanie: Kolejne programy rządowe wspierające nabywanie mieszkań na własność Twoim zdaniem:
Proponowane odpowiedzi do wyboru:
- Korzystnie wpływają na rynek mieszkaniowy;
- Psują rynek mieszkaniowy;
- Nie mają wpływu na rynek mieszkaniowy.
Po raz kolejny respondenci zdecydowanie źle oceniają wpływ ostatnich rządowych programów mieszkaniowych, także przyszłych, uznając, że psują rynek mieszkaniowy – aż 79,81 procent. Tylko 16 % uczestników ankiety uznało korzystny wpływ mieszkaniowych programów rządowych.
Pytanie: Co według Ciebie utrudnia obrót nieruchomościami?
Proponowane odpowiedzi do wielokrotnego wyboru:
- Znaczna liczba zastrzeżonych ustawowo praw pierwokupu nieruchomości, praktycznie niewykorzystywanych przez uprawnione podmioty;
- Niestabilne, mało przewidywalne i długotrwałe procedury udzielania kredytów hipotecznych;
- Długie okresy rozpatrywania spraw przez sądy wieczystoksięgowe;
- Zagrożenia wynikające z położenia geopolitycznego Polski;
- Brak stałej polityki mieszkaniowej.
Uczestnicy ankiety wskazali wyraźnie, że brak stałej polityki mieszkaniowej najbardziej utrudnia obrót nieruchomościami, bo aż 88,46% wskazań. Drugie miejsce w diagnozie utrudnień w obrocie nieruchomościami zajął pogląd niestabilnych, mało przewidywalnych i długotrwałych procedur udzielania kredytów hipotecznych 73,07%. Na trzecim miejscu wskazano długotrwałe rozpatrywanie spraw przez sądy wieczystoksięgowe – 63,47%, a na czwartym nadmierna ilość ustawowych praw pierwokupu nieruchomości w większości przypadków i tak nie wykorzystywanych przez uprawnione podmioty – 57,69%. Najmniejsze utrudnienia obrotu nieruchomościami respondenci wskazali jako zagrożenie wynikające z położenia geopolitycznego Polski – 36,54%.
Jak już wcześniej wskazaliśmy, wg respondentów znaczącym problemem rynku nieruchomości jest niestabilna i niespójna polityka mieszkaniowa, która w swym rozchwianiu i okresowych jej brakach jedynie rozregulowuje głównie rynek mieszkaniowy. Pocieszającym jest niski wskaźnik poczucia zagrożenia w inwestowanie w nieruchomości związanego z sytuacją geopolityczną kraju, pomimo propagandy strachu przed wojną.
Badanie opinii profesjonalistów polskiego rynku nieruchomości ma istotne znaczenie poznawcze i pozwala organizacjom zawodowym na inicjowanie procesów legislacyjnych a także opiniowanie projektów aktów normatywnych przedkładanych w ramach konsultacji społecznych. Powszechne Towarzystwo Ekspertów i Doradców Rynku Nieruchomości oraz Federacja Porozumienie Polskiego Rynku Nieruchomości są od lat na liście organizacji pozarządowych podlegających konsultacjom.
Opracował:
Andrzej Jakiel, absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego. Z gospodarką nieruchomościami związany od 1979 roku. Od 1990 przedsiębiorca, analityk i doradca rynku nieruchomości, zarządca, pośrednik w obrocie nieruchomościami – licencja państwowa nr 15. Mediator sądowy z zakresu prawa cywilnego, gospodarczego, rodzinnego i gospodarki nieruchomościami. Założyciel grupy Mediator, w skład której wchodzą Akademia Nieruchomości, Korporacja Mediator Sp. z o.o., Mediator Polska Sp. z o.o.
Prezes Opolskiego Stowarzyszenia Rynku Nieruchomości w Opolu, współzałożyciel Dolnośląskiego Stowarzyszenia Rynku Nieruchomości we Wrocławiu. Przewodniczący komisji rewizyjnej PTEiDRN, wiceprezydent Federacji PPRN w Warszawie. Zastępca redaktora naczelnego miesięcznika „ Opolski Rynek Nieruchomości”. Członek Państwowej Komisji Kwalifikacyjnej PKK (1998-2010). Koordynator Europejskiej Akademii Nieruchomości EAN PFRN (2003). Przewodniczący Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej PTEiDRN (od 2013 r.). Wykładowca na kursach specjalistycznych, studiach stacjonarnych i podyplomowych kilku uczelni wyższych, praktykach zawodowych oraz kursach licencyjnych dla pośredników i zarządców FPPRN. Autor kilkuset artykułów, programów szkoleniowych, współautor dwóch książek. Wielokrotnie wyróżniany i odznaczany.
i
